Tiết canh – món ăn truyền thống phổ biến tại nhiều vùng miền của Việt Nam, đang bị các chuyên gia dinh dưỡng và y tế cảnh báo về mức độ nguy hiểm của nó. Dù được cho là giàu giá trị dinh dưỡng, sự thật về tiết canh lại cho thấy nguy cơ lớn đối với sức khỏe con người.
Tiết canh: Ngon miệng nhưng tiềm ẩn hiểm họa
Tiết canh thực sự là gì?
Tiết canh là món ăn được tạo thành từ máu động vật (thường là lợn, vịt, dê…) kết hợp với các nguyên liệu khác như thịt, xương, hành lá, và gia vị. Tuy nhiên, bản chất của tiết canh chính là máu sống, chứa rất nhiều nguy cơ nhiễm khuẩn và ký sinh trùng.
Ngộ nhận về giá trị dinh dưỡng
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, cán bộ Viện Công nghệ Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội, khẳng định rằng tiết canh không hề có giá trị dinh dưỡng cao như nhiều người tưởng. Ông nhấn mạnh:
“Tiết canh không giúp chữa bệnh và tiềm ẩn nguy cơ lớn cho sức khỏe. Máu sống hoàn toàn không thể tiêu diệt hết các loại vi khuẩn, ký sinh trùng có trong động vật.”
Hình ảnh minh họa món tiết canh
Tiết canh chứa vô số mầm bệnh
Tiết canh, đặc biệt từ những động vật nhiễm bệnh, là nguồn chứa nhiều tác nhân gây hại như:
- Vi khuẩn liên cầu lợn: Loại vi khuẩn này có thể gây nhiễm trùng máu, viêm màng não, dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
- Ký sinh trùng như sán, giun: Các loại sán và giun trong máu động vật có khả năng xâm nhập não, gây tổn thương hệ thần kinh.
Các trường hợp ăn tiết canh nhiễm bệnh thường diễn ra một cách âm thầm. Ban đầu, người ăn chỉ cảm thấy mệt mỏi, nhưng sau một thời gian bệnh lý nghiêm trọng có thể xuất hiện, gây nguy hiểm đến tính mạng.
Hiểm họa từ nguồn máu động vật
Nguy cơ nhiễm chất độc từ máu
Quá trình chế biến tiết canh thường không thể phân biệt chính xác giữa máu “đỏ” và máu “đen” – vốn là chất thải độc của động vật. Theo chuyên gia Nguyễn Duy Thịnh:
“Máu đen là chất thải độc của con vật, hoàn toàn không có lợi cho sức khỏe và có thể gây nhiều loại bệnh nghiêm trọng.”
Máu sống là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn
Máu sống là nơi sinh sôi của hàng triệu vi khuẩn, virus và ký sinh trùng. Khi ăn tiết canh, các tác nhân gây hại này dễ dàng xâm nhập vào cơ thể người, qua đó gây tổn thương nghiêm trọng đến các cơ quan nội tạng như gan, thận và não.
Những hiểu lầm nghiêm trọng xung quanh tiết canh
“Tiết canh mát, chữa bệnh” – Quan niệm sai lầm
Nhiều người cho rằng ăn tiết canh giúp mát cơ thể và chữa được bệnh, nhưng điều này hoàn toàn không đúng. Theo PGS.TS Thịnh, cảm giác “mát” thực chất đến từ việc máu sống và thịt nguội tạo cảm giác khác biệt trong miệng, không phải do lợi ích dinh dưỡng hay dược lý.
“Máu động vật nấu chín có giá trị dinh dưỡng, nhưng máu sống lại có nguy cơ nhiễm khuẩn và không dễ tiêu hóa trong cơ thể con người.”
Sát trùng bằng chế biến chín – Giảm nguy cơ nhưng không loại trừ hoàn toàn
Tại một số vùng miền như Sơn La, người dân có thói quen chế biến tiết canh hấp chín thay vì ăn sống. Tuy nhiên, theo chuyên gia, phương pháp này chỉ giảm nguy cơ nhiễm khuẩn mà không loại bỏ hoàn toàn mầm bệnh.
Cảnh báo từ chuyên gia y tế
Sán và ký sinh trùng “chui lên não”
Theo bác sĩ Đặng Thị Nga từ Viện Sốt rét, Ký sinh trùng và Côn trùng TP. HCM, một khi các loại sán và ký sinh trùng xâm nhập vào cơ thể thông qua máu, chúng dễ dàng thích nghi và ký sinh tại não, gây nhiều trường hợp tử vong.
“Cấu tạo của bộ não rất đặc biệt, do đó các loại sá
