Không thể phủ nhận vai trò quan trọng của tủ lạnh trong việc bảo quản thực phẩm hàng ngày. Tuy nhiên, việc đặt mọi thực phẩm vào tủ lạnh không phải lúc nào cũng là lựa chọn đúng đắn. Một số loại thực phẩm không những không giữ được dinh dưỡng khi bảo quản lạnh mà còn có thể sản sinh ra các hợp chất độc hại gây hại đến sức khỏe người sử dụng nếu bảo quản sai cách. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nhận diện những loại thực phẩm không nên để trong tủ lạnh và lý do đằng sau điều đó.
Tại sao không nên bảo quản mọi loại thực phẩm trong tủ lạnh?
Rất nhiều người cho rằng tủ lạnh là môi trường bảo quản “toàn năng” có khả năng tiêu diệt vi khuẩn và kéo dài tuổi thọ của thực phẩm. Tuy nhiên, không phải loại thực phẩm nào cũng tương thích với nền nhiệt độ lạnh và độ ẩm cao của tủ lạnh.
Một số loại rau, trái cây hoặc thực phẩm đã qua chế biến khi để trong tủ lạnh không những bị thay đổi cấu trúc, mất giá trị dinh dưỡng mà còn sản sinh ra các chất có thể gây độc nếu tiêu thụ trong thời gian dài. Đặc biệt, một hiện tượng được gọi là “ngộ độc thực phẩm từ tủ lạnh” đang dần phổ biến do việc bảo quản sai cách.
Ảnh hưởng của nitrite đến sức khỏe khi để thức ăn qua đêm
Nhiều loại thực phẩm, đặc biệt là rau xanh, khi để qua đêm trong tủ lạnh, hàm lượng nitrite trong nó tăng cao do sự phân hủy tự nhiên của nitrat từng được hấp thụ từ phân bón. Đây là một quá trình sinh học phức tạp dễ bị đẩy nhanh trong điều kiện ẩm ướt và nhiệt độ thấp, đặc trưng của môi trường tủ lạnh.
Nếu hấp thụ lượng lớn nitrite vào cơ thể (từ 0.2 đến 0.5 gram), người lớn có thể bị ngộ độc cấp tính. Về lâu dài, nitrite liên tục tích tụ có thể dẫn đến các rối loạn chuyển hóa, góp phần làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày, ung thư thực quản, gan hoặc đại tràng.
Những thực phẩm không nên bảo quản trong tủ lạnh
1. Các loại rau củ: cà rốt, bí đỏ, dưa leo, hành lá…
Phần lớn các loại rau củ không cần thiết phải bảo quản trong tủ lạnh. Chúng có thể bảo quản tốt trong điều kiện nhiệt độ phòng nếu được để nơi khô ráo, thoáng mát. Đặc biệt:
- Dưa leo và ớt chuông nếu để trong tủ lạnh lâu ngày sẽ mềm nhũn, thậm chí có mùi.
- Cà chua dễ bị mất vị và bở nát khi tiếp xúc với môi trường nhiệt độ thấp.
Rau xanh nói chung cũng dễ mất vitamin, đặc biệt là vitamin C và B nếu tiếp xúc lâu ngày trong điều kiện bảo quản lạnh không phù hợp.
Các loại rau củ quả dễ hỏng khi để tủ lạnh
2. Trái cây nhiệt đới như chuối, xoài, đu đủ
Các loại trái cây vùng nhiệt đới có cơ chế sinh trưởng phù hợp với khí hậu nóng ẩm. Khi bị cho vào môi trường lạnh đột ngột, lớp vỏ của chúng dễ bị thâm đen, mùi vị giảm sút và kết cấu cũng mềm hơn.
Cụ thể:
- Chuối chuyển màu đen và nhanh hỏng.
- Xoài và đu đủ kém ngọt, giảm mùi thơm tự nhiên.
Đây là hậu quả của hiện tượng “lạnh hóa” khiến enzyme chuyển hóa trong quả bị ức chế, làm giảm chất lượng dinh dưỡng.
3. Bánh ngọt và thực phẩm giàu tinh bột
Bánh mì, bánh quy, bánh nướng chứa nhiều tinh bột dễ bị khô cứng hoặc thay đổi cấu trúc khi đặt trong tủ lạnh. Tinh bột trong bánh dễ xảy ra phản ứng tái kết tinh dưới nhiệt độ lạnh, dẫn đến khô và mất đi hương vị tự nhiên.
Điều này càng đúng với các loại bánh có lớp kem hoặc nhân trái cây, bởi tủ lạnh có thể khiến lớp kem bị tách nước hoặc đông cứng, làm giảm chất lượng đáng kể.
4. Các loại thịt chế biến sẵn: thịt xông khói, giăm bông, xúc xích khô
Thịt đã qua xử lý như thịt muối, giăm bông hay xúc xích đều có nồng độ muối cao giúp ngăn ngừa vi sinh vật. Tuy nhiên, khi đặt trong tủ lạnh, độ ẩm cao sẽ làm thay đổi mùi vị và thúc đẩy hiện tượng tụ hơi, khiến thực phẩm có mùi hôi, mất đi mùi thơm tự nhiên vốn có. Ngoài ra, tủ lạnh không thể ngăn ngừa tất cả sự phát triển của nấm mốc hoặc vi khuẩn nếu bảo quản lâu ngày.
Cách lý tưởng nhất là cất ở nơi thông thoáng, khô ráo và đảm bảo vệ sinh – thay vì trong tủ lạnh.
5. Thực phẩm đông lạnh đã rã đông
Nhiều người có thói quen bỏ thực phẩm rã đông chưa chế biến hết trở lại tủ lạnh để sử dụng tiếp. Thực tế đây là một hành động nguy hại:
- Sau khi rã đông, lớp băng bảo vệ thực phẩm tan ra, tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi nhanh chóng.
- Nếu cấp đông lại sẽ làm vi khuẩn bị “đóng băng” mà không bị tiêu diệt, gây nguy cơ nhiễm khuẩn cao khi ăn vào.
Tốt nhất hãy chia thực phẩm thành từng phần nhỏ vừa đủ cho mỗi lần sử dụng trước khi cấp đông.
6. Cơm nguội và thực phẩm đã nấu chín để qua đêm
Sau khi nấu chín, việc cất giữ cơm và món ăn còn dư trong tủ lạnh có thể gây tăng trưởng vi khuẩn Bacillus cereus, loại vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm phổ biến nhất. Chúng không bị tiêu diệt hoàn toàn qua hâm nóng thông thường.
Điều này càng nguy hiểm nếu thực phẩm được đựng trong hộp kín, nilon có điều kiện yếm khí – tạo ra môi trường lý tưởng để vi khuẩn phát triển.
7. Tỏi, hành khô, và khoai tây
Ba loại củ quen thuộc này không phù hợp với điều kiện lạnh do:
- Tỏi và hành dễ bị mốc, mọc mầm khi đặt trong không gian ẩm.
- Khoai tây phản ứng với nhiệt độ lạnh bằng cách chuyển hóa tinh bột thành đường, khiến kết cấu thay đổi, dễ bị nhũn và đắng.
Tất cả đều nên được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng gió, nhiệt độ phòng.
8. Cà phê bột hoặc cà phê hạt
Nhiều người lầm tưởng để cà phê trong tủ lạnh sẽ giúp giữ mùi thơm lâu. Tuy nhiên, cà phê có đặc tính hút ẩm mạnh và dễ hấp thụ mùi khác. Cho cà phê vào tủ lạnh sẽ làm mất đi hương vị đặc trưng.
Tốt nhất nên bảo quản cà phê ở lọ thủy tinh, đậy kín, để ở nơi khô thoáng.
9. Mật ong
Nhiệt độ lạnh khiến mật ong kết tinh nhanh chóng, tạo thành lớp hạt đường dưới đáy chai. Hiện tượng này không làm mật bị hỏng, nhưng ảnh hưởng đến thẩm mỹ và kết cấu.
Mật ong vốn có tính kháng khuẩn và ít nước, có thể bảo quản cực lâu ở ngoài mà không cần tủ lạnh.
10. Sôcôla
Nhiệt độ lạnh làm xuất hiện lớp sương trắng do nước ngưng tụ hoặc bột cacao kết tinh trên bề mặt sôcôla. Hiện tượng này không nguy hiểm nhưng làm mất độ bóng và hương vị gốc.
Nên để sôcôla nơi khô, mát và tránh ánh nắng trực tiếp.
11. Nước sốt và gia vị tự nhiên
Một số loại nước mắm, nước tương, giấm gạo… nếu để trong tủ lạnh quá lâu sẽ cô đặc, biến màu hoặc kết tinh. Đặc biệt với các loại nước sốt không có chất bảo quản, tủ lạnh có thể làm phân tách thành phần.
Cách bảo quản đúng là nơi thoáng khí, nhiệt độ ổn định.
Lưu ý khi bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh
- Luôn phân chia thực phẩm sống và chín ở các ngăn khác nhau.
- Dùng túi zip, hộp nhựa có nắp đậy kín để cách ly không khí và mùi.
- Không nhồi nhét quá nhiều thực phẩm khiến luồng khí lạnh không thể lưu thông đều.
- Vệ sinh tủ lạnh định kỳ để ngăn vi khuẩn sinh sôi.
- Ưu tiên bảo quản rau củ ở ngăn mát hoặc ngăn riêng biệt giữ độ ẩm hợp lý.
Kết luận
Tủ lạnh là thiết bị quan trọng giúp duy trì thực phẩm tươi ngon và kéo dài thời gian sử dụng. Tuy nhiên, không phải loại thực phẩm nào cũng phù hợp với điều kiện bảo quản lạnh. Hãy lưu ý đến đặc điểm tự nhiên của từng nhóm thực phẩm để có cách bảo quản thông minh và an toàn hơn, hạn chế tối đa nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe. Ghé thăm website Chaluahailua.vn để cập nhật thêm nhiều kiến thức hữu ích về ẩm thực và dinh dưỡng cho gia đình bạn!
