Ẩm thực Hà Nam từ lâu đã in dấu trong lòng du khách nhờ những món ăn dân dã, đậm đà hồn quê, mang hương vị đặc trưng khó nơi nào sánh kịp. Không chỉ nổi tiếng với bánh cuốn chả Phủ Lý, Hà Nam còn sở hữu nhiều đặc sản trứ danh khác khiến ai đã từng thưởng thức đều nhớ mãi không quên. Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá trọn vẹn những món ăn đặc sản Hà Nam tiêu biểu nhất và gợi ý lý tưởng để mua về làm quà hấp dẫn.
Những món ăn đặc sản Hà Nam nổi bật
Cá kho làng Vũ Đại
Khi nhắc đến đặc sản Hà Nam, cá kho làng Vũ Đại là cái tên không thể bỏ qua. Món cá kho nổi tiếng này không chỉ gắn bó với địa danh Nhân Hậu mà còn được biết đến như “cá kho Đại Hoàng” – biểu tượng văn hóa ẩm thực của vùng đất này.
Để tạo nên món cá kho chuẩn vị, nguyên liệu được chọn lựa kỹ lưỡng, từ cá trắm đen nặng khoảng 4 – 6kg, thịt ba chỉ đến các loại gia vị đặc thù như nước cốt chè xanh, giềng, ớt, nước mắm… Cá được kho liên tục trong niêu đất với thời gian lên tới 16 tiếng, củi sử dụng là củi nhãn để giữ nhiệt đều và ổn định.
Thành phẩm cá kho làng Vũ Đại có màu nâu cánh gián hấp dẫn, miếng cá mềm rục, thấm đẫm gia vị nhưng không nát, mùi thơm lan tỏa đầy cuốn hút. Đây là món ăn thường được chọn mua về làm quà mỗi dịp lễ Tết hay biếu tặng.
Cá kho làng Vũ Đại là món ăn truyền thống được kho kỹ trong niêu đất
Thịt dê núi Hà Nam
Không chỉ Ninh Bình, Hà Nam cũng là nơi sản sinh ra nguồn thịt dê chất lượng, nhờ điều kiện chăn nuôi thả rông trên các triền đồi, dê được ăn các loại cây cỏ, thảo dược tự nhiên. Nhờ đó, thịt dê nơi đây săn chắc, thơm và không bị hôi.
Tại các huyện như Kim Bảng, Thanh Liêm, Phủ Lý… thịt dê được chế biến thành nhiều món ngon hấp dẫn như dê tái chanh, dê nướng, dê hấp sả, lẩu dê, tiết canh dê…
Thịt dê núi Hà Nam là đặc sản đáng thử, đặc biệt trong những ngày se lạnh, thưởng thức món lẩu dê kèm rau rừng vừa ngon vừa bồi bổ cơ thể rất hiệu quả.
Bánh cuốn chả Phủ Lý
Bánh cuốn là món ăn sáng phổ biến ở miền Bắc, và bánh cuốn chả Phủ Lý là phiên bản sân chơi đầy bản sắc của Hà Nam. Khác với các loại bánh cuốn ở nơi khác thường có nhân thịt, bánh cuốn Phủ Lý lại không có nhân, mỏng tang và mềm mịn.
Điểm đặc biệt nằm ở phần ăn kèm: bánh cuốn không chấm nước mắm thông thường mà được ăn với chả nướng – thịt ba chỉ tẩm gia vị rồi nướng thơm lừng trên than hoa. Khi ăn, bánh được cuốn cùng chả, kèm chút rau sống, chuối xanh thái lát và sung muối rồi chấm vào bát nước mắm chua ngọt đủ vị.
Bún cá rô đồng Phủ Lý
Bún cá rô đồng là món ăn dân dã mang đậm hương vị đồng quê Bắc Bộ. Cá rô được làm sạch, lóc lấy thịt rồi chiên vàng giòn, phần xương giữ lại ninh làm nước dùng tạo độ ngọt thanh tự nhiên. Bún, rau cải, cà chua, thì là… phối hợp tạo nên món ăn hài hòa màu sắc và hương vị.
Một tô bún cá rô Phủ Lý có giá dao động từ 25.000 – 35.000 đồng/phần, là lựa chọn ăn sáng hoặc bữa trưa lý tưởng với hương vị đậm đà, dinh dưỡng.
Chim to dần
Một nét ẩm thực độc đáo khác của Hà Nam chính là các món ăn từ chim tự nhiên, gọi chung là “chim to dần”. Các loại chim như sâu, bói cá, chim sẻ, le le, chim cu… sau khi sơ chế được chế biến thành nhiều món hấp dẫn như chim quay mật ong, chim nướng mọi, chim chiên giòn…
Với kỹ thuật chế biến khéo léo, món chim to dần vừa thơm ngon vừa giữ được dưỡng chất. Đây là món ăn được ưa chuộng trong các bữa nhậu hay buổi tụ họp gia đình.
Món chim to dần giàu dinh dưỡng, được chế biến từ nhiều loại chim đồng
Cá đối hồ Tam Chúc
Hồ Tam Chúc không chỉ nổi tiếng với phong cảnh hữu tình mà còn cung cấp nguồn thủy sản dồi dào, trong đó cá đối là loài cá đặc sản được đánh giá cao về chất lượng.
Thịt cá đối ngọt, mềm, thường được đem nướng, nấu riêu hoặc kho dưa. Đặc biệt, cá đối nướng muối ớt ăn kèm rau sống và nước chấm cay là món khoái khẩu của nhiều du khách khi đến Tam Chúc.
Thịt gà Móng Duy Tiên
Gà Móng Duy Tiên là giống gà quý hiếm của vùng chiêm trũng Phủ Lý, nổi tiếng với thân hình chắc nịch, da dày giòn nhưng không mỡ, thịt thơm ngọt đặc biệt. Gà nuôi theo phương pháp truyền thống, cho ăn ngô và thả vườn nên chất lượng thịt cao.
Các món chính từ gà Móng như gà luộc lá chanh, gà quay mật ong, gà hấp lá sen… đều giữ được vị ngon đặc trưng mà không nơi đâu có được. Đây là món ăn rất phù hợp làm quà biếu những dịp lễ Tết.
Chè bà Phóng Phủ Lý
Quán chè bà Phóng – Phủ Lý đã trở thành cái tên quen thuộc với người yêu thích đồ ngọt. Sau hơn hai thập kỷ hình thành và phát triển, chè bà Phóng vẫn giữ được hương vị truyền thống, béo bùi thơm ngọt.
Các món chè gồm đầy đủ đậu đỏ, đậu đen, hạt lựu, thạch đen, dừa bào… không chỉ hấp dẫn nhờ hương vị mà còn bởi cách trình bày đẹp mắt. Đây là lựa chọn “ngon – bổ – rẻ” cho những buổi dạo chơi quanh thành phố Phủ Lý.
Cốc chè bà Phóng Phủ Lý đầy đủ đậu, thạch và dừa nạo
Chuối nấu nhuyễn
Chuối nấu nhuyễn – hay còn gọi là xáo chuối – mang đậm hương vị quê hương, bắt nguồn từ các làng ven sông Đáy. Món ăn được nấu từ chuối xanh, kết hợp với thịt ba chỉ, đậu phụ và rau gia vị như tía tô, lá lốt, nghệ…
Chuối được nấu mềm nhừ, quyện vào nước dùng béo ngậy, chua nhẹ, tạo nên món ăn dân dã thấm đượm tình quê mà những người xa quê luôn khắc khoải.
Đặc sản Hà Nam mang về làm quà tặng
Chuối ngự Đại Hoàng – chuối tiến vua
Không chỉ ngon mà còn gắn với truyền thuyết cung đình, chuối ngự Đại Hoàng từng được dùng để tiến vua ngày xưa. Quả chuối nhỏ, vàng bóng, khi chín tỏa mùi thơm đặc trưng và ngọt đậm.
Chuối ngự được thu hoạch khi còn xanh và ủ chín theo phương pháp truyền thống, đảm bảo giữ được hương vị tự nhiên. Đây là đặc sản Hà Nam mà bất kỳ du khách nào cũng muốn mang về làm quà.
Bánh đa Kiện Khê
Được làm từ bột gạo với thành phần thêm mè đen, lạc, bánh đa Kiện Khê có vị giòn, dậy mùi thơm đặc trưng. Bánh sau khi phơi khô có thể nướng lên ăn liền hoặc dùng để cuốn gỏi, ăn kèm các món nước đều rất hợp.
Bánh đa Kiện Khê là lựa chọn quà biếu giá rẻ nhưng chất lượng cực tốt cho những ai muốn chia sẻ hương vị quê nhà.
Bánh đa nem làng Chều
Làng Chều tại Hà Nam có lịch sử hơn 700 năm làm bánh đa nem bằng phương pháp thủ công truyền thống. Nguyên liệu chính là gạo Khang Dân thơm ngon, không sử dụng phụ gia hóa chất. Bánh đa nem dẻo dai, dễ cuộn, không bị rách, khi chiên không ngậm dầu.
Món bánh này hiện được nhiều cơ sở phân phối ra thị trường trong và ngoài nước. Gói 40 tấm bánh đa nem làng Chều có giá khoảng 15.000đ, rất phù hợp làm quà.
Bánh chưng làng Đầm
Bánh chưng cổ truyền làng Đầm được đánh giá là một trong những loại bánh ngon nhất miền Bắc. Nhờ sử dụng nếp Hải Hậu, đậu xanh tuyển chọn và thịt lợn sạch, bánh gói xong có thể để 7 – 10 ngày mà không ôi thiu. Hương vị thơm dịu, mềm dẻo nhưng không nát là điểm nổi bật giúp bánh chưng làng Đầm trở thành món quà đặc trưng trong dịp Tết.
Bánh chưng làng Đầm nổi tiếng với vị dẻo thơm, nhân đậu mềm và ngậy
Kẹo lạc Cham Cham
Kẹo lạc Cham Cham là đặc sản Hà Nam gắn bó với tuổi thơ nhiều người. Viên kẹo nhỏ, giòn, có hạt lạc bên trong béo ngậy và thơm bùi. Kẹo được làm thủ công hoàn toàn, không dùng chất bảo quản, an toàn cho sức khỏe.
Vị kẹo không quá ngọt, phù hợp với cả người lớn và trẻ nhỏ. Đây là món kẹo được nhiều người chọn mua về tặng người thân hay làm quà biếu vào các dịp lễ Tết.
Quýt Lý Nhân
Vùng đất ven sông Hồng thuộc huyện Lý Nhân nổi tiếng với giống quýt đặc sản ngọt dịu, mọng nước và có màu vàng ruộm khi chín. Quýt Lý Nhân được canh tác theo phương pháp truyền thống không sử dụng thuốc hóa học, nên vị tự nhiên đậm đà, vỏ mỏng dễ bóc.
Đây là loại trái cây thường được chọn mua để làm quà biếu dịp đầu năm nhờ ý nghĩa may mắn và tốt cho sức khỏe.
Quýt Lý Nhân mọng nước, ngọt thanh và dễ bóc
Hồng Nhân Hậu
Hồng Nhân Hậu nổi bật với quả to, không hạt hoặc rất ít hạt, khi chín có màu đỏ sậm đẹp mắt, vỏ mịn và ruột mềm. Đặc biệt, giống hồng này không cần ngâm vẫn mất chát và có thể ăn ngay.
Vào mùa, hồng Nhân Hậu thường được đóng hộp cẩn thận, dễ dàng vận chuyển xa, phù hợp làm quà biếu trái cây chất lượng cao.
Rau sắng Ba Sao
Rau sắng – loài cây mọc tự nhiên trên núi đá vôi Ba Sao – được coi là rau quý bởi giá trị dinh dưỡng cao. Loại rau này dùng để nấu canh, xào thịt bò hoặc luộc chấm kho quẹt rất đưa cơm.
Mùa rau sắng diễn ra từ tháng Giêng đến tháng Tư âm lịch, là thời điểm lý tưởng để mua loại rau đậm chất núi rừng này về làm quà cho gia đình.
Mắm cáy Bình Lục
Mắm cáy là món chấm truyền thống của Hà Nam, có vị mặn, bùi ngậy và thoảng hương thơm đặc trưng từ quá trình lên men. Được làm thủ công mất từ 6 tháng đến 1 năm, mắm cáy thường ăn kèm với rau luộc, thịt luộc hoặc dùng làm gia vị nêm nếm món ăn.
Sự kết hợp hương vị mắm cáy với dưa cải muối, thịt ba chỉ mang lại trải nghiệm ẩm thực khó quên.
Mắm cáy Bình Lục đậm đà đặc trưng, ăn kèm rau luộc hoặc thịt rất hợp vị
Trên đây là danh sách các đặc sản Hà Nam tiêu biểu nhất dành cho những ai yêu thích khám phá ẩm thực vùng miền. Nếu có dịp du lịch mảnh đất này, đừng quên dành thời gian thưởng thức và lựa chọn đặc sản phù hợp để mang về làm quà nhé. Khám phá thêm nhiều món ngon hấp dẫn khác tại website Chaluahailua.vn để làm phong phú thêm hành trình ẩm thực của bạn.
